Na wstępie chciałbym przeprosić za długą przerwę w publikacjach. Niestety, 3 dni po umieszczeniu przeze mnie na blogu ostatniego artykułu, miały miejsce zdarzenia za naszą ukraińską granicą, które na długo zdominowały nasze myśli i pochłonęły znaczną część energii i czasu.
Pomimo, że konflikt trwa i niezależnie od pomocy Ukrainie, o której ciągle staramy się pamiętać, czas jednak wrócić do codzienności także na łamach niniejszego bloga.
Dziś zatem przedstawię Wam główne zmiany w założeniach Polskiego Ładu, które zapowiedział rząd, w ślad za czym w dniu 24 marca 2022r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.
Poniżej znajdziecie podsumowanie kluczowych zmian, które zgodnie z najnowszym projektem z dnia 12 kwietnia, mają zacząć obowiązywać od 1 lipca bieżącego roku:
I. Rezygnacja z tzw. ulgi dla klasy średniej
Projekt przewiduje likwidację tzw. ulgi dla klasy średniej, obowiązującej od 1 stycznia 2022 r. w ustawie PIT. Ulga ta polega na odliczeniu od dochodu kwoty, która jest ustalana indywidualnie w oparciu o wysokość uzyskanych przychodów.
Odliczenie nie dotyczy wszystkich podatników, a jedynie tych, którzy uzyskali przychody z pracy na etacie oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej w łącznej wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie.
Projektowana ustawa zawiera także zabezpieczenie, które spowoduje, że podatnicy, którzy stracą na likwidacji tej ulgi (mimo obniżenia stawki PIT, o czym niżej) otrzymają zwrot różnicy, czyli kwotę zmniejszającą zobowiązanie aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich prawnopodatkowej sytuacji. Chętni będą mogli także jeszcze w tym roku ulgę utrzymać.
II. Zmiana najniższej stawki skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT) z 17% na 12%
Obniżenie z 17% do 12% stawki podatku obowiązującej w pierwszym przedziale skali podatkowej, ma w założeniu m.in. wynagrodzić likwidację ulgi dla klasy średniej. Nowa, niższa stawka podatkowa dotyczyć będzie każdego podatnika (uzyskującego dochody na skali), bez względu na źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesnego pobierania emerytury.
Z nowej, niższej stawki podatku skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej.
Jednocześnie kwota wolna od podatku pozostaje bez zmian. Utrzymanie kwoty wolnej na poziomie 30 000 zł oznacza nową kwotę zmniejszająca podatek, skoro obniżeniu ma ulec najniższa stawka podatkowa do 12%.
Nowa kwota zmniejszająca podatek (przekładająca się na kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł) wynosi 3 600 zł (30 000z ł x 12% = 3 600 zł).
Konsekwencją innej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 3 600 zł jest też odpowiadająca jej kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosząca 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3 600 zł = 300 zł).
III. Składka zdrowotna (częściowo) jednak w koszty
Opublikowany projekt wprowadza limitowane odliczenie z tytułu zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie podatku liniowego, ryczałtu i karty podatkowej będą mogli na powrót pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu:
- podatek liniowy – limit będzie stanowił kwotę stanowiącą 4,9% (stawka składki na ubezpieczenie zdrowotne płaconych przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym) z 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (w 2022 r. 177 660 zł). Limit wyniesie 8,7 tys. zł (pomniejszenie dochodu),
- podatek ryczałtowy – 50% zapłaconych składek zdrowotnych (pomniejszenie przychodu),
- karta podatkowa – 19% zapłaconej składki (pomniejszenie podatku).
Z powyższego uprawnienia nie będą mogli nadal skorzystać podatnicy opodatkowani wg skali podatkowej.
Zatem, w ich przypadku do 12% podatku dochodowego w pierwszym progu doliczyć należy 9% składki zdrowotnej, która nie będzie od podatku odliczana.
IV. Przywrócenie preferencji dla osób samotnie wychowujących dzieci (art. 6 ust. 4c-4g ustawy PIT)
Proponowana zmiana wychodzi naprzeciw postulatom dotyczącym przywrócenia możliwości korzystania z tego sposobu opodatkowania, uchylonego ustawą z dnia 29 października 2021 r., która wprowadziła do ustawy PIT tzw. ulgę 1500 zł, zastępując dotychczasowe preferencyjne opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci.
Preferencyjne opodatkowanie dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci polega na obliczeniu podatku w podwójnej wysokości od połowy dochodu tej osoby. Dzięki takiemu sposobowi obliczenia podatku kwota wolna od podatku jest realizowana dwukrotnie, analogicznie jak przy wspólnym opodatkowaniu małżonków.
Po wejściu w życie ustawy, podatnicy będą mogli składać płatnikom oświadczenia o zamiarze korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów, co pozwoli na realizowanie dodatkowej kwoty wolnej już w trakcie roku.
***
Powyższe zmiany to najważniejsze modyfikacje in plus dla podatników. Należy jednak odnotować także zmiany, które sytuację niektórych podatników pogorszą. Najważniejsze z nich to:
I. Pełne oskładkowanie komplementariuszy SKA, co oznacza konieczność opłaty składek zdrowotnej i na ubezpieczenie społeczne od 1 stycznia 2023 r.
Jak już pisałem w artykule poświęconym korzyściom z prowadzenia spółki komandytowo-akcyjnej po wejściu w życie przepisów tzw. Polskiego Ładu, wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej (podobnie jak chociażby wspólnicy spółki z o.o.) nie mieli dotychczas obowiązku odprowadzania składek ZUS (zarówno składki na ubezpieczenie społeczne, jak i zdrowotne), co w połączeniu z korzystnymi – na gruncie przepisów Polskiego Ładu – zasadami opodatkowania dot. komplementariuszy, czyniło z tej spółki interesującą alternatywę dla popularnych wcześniej spółek z o.o. czy komandytowych.
W tym samym artykule, w pkt 5 dot. potencjalnych wad utworzenia lub przekształcenia swojej działalności w SKA, zaznaczyłem jednak, że ten brak oskładkowania może być przeoczeniem ustawodawcy i może okazać się korzyścią krótkotrwałą.
Te przewidywania okazały się celne. Propozycja nowelizacji zakłada bowiem zmianę w ustawach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.) oraz o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) i zrównanie statusu składkowego komplementariuszy z innymi przedsiębiorcami, w tym komplementariuszami spółki komandytowej.
Wobec powyższego wydaje się, że studzenie optymizmu (wywołanego szumem medialnym na początku bieżącego roku) związanego z SKA, zarówno na łamach wspomnianego artykułu jak i podczas licznych konsultacji z klientami okazało się słuszne.
Już teraz, w świetle powyższych zapowiadanych zmian, wskazuje się, że „druga młodość” SKA po styczniowych zmianach okazała się bardzo krótka, a osoby, które przekształciły działalność w taką właśnie spółkę, staną przed dylematem czy zaakceptować nowelizację i obciążenia z nią związane, przy pozostałych obowiązkach wynikających z prowadzenia SKA, czy też ponownie rozważać zmiany strukturalne prowadzonej działalności.
II. Likwidacja ulgi podatkowej związanej z kupnem lub remontem zabytków
W uzasadnieniu projektu zmian wskazano wprost, że uchylenie tej regulacji spowodowane jest „powszechnymi w przestrzeni publicznej uwagami na temat braku uzasadnienia dla odliczania od podstawy opodatkowania wydatków ponoszonych przez zazwyczaj bardzo zamożnych podatników na zakup i modernizację zabytkowych obiektów”.
Przypomnę, że ulga ta dotyczyła nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków i zakładała górny limit odliczenia na poziomie 500 tys. zł w przypadku zakupu oraz ulgi w wysokości 50% wydatków w przypadku konserwacji i robót budowlanych związanych z restauracją zabytków.
Zgodnie z projektem, ulga ma przestać obowiązywać wraz z końcem czerwca bieżącego roku i utracą ją nie tylko najzamożniejsi inwestorzy, ale także mieszkający w zabytkowych kamienicach podatnicy, którzy zgodnie z Polskim Ładem mogli odliczyć 50% wpłat na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej.
Pozostaje więc pytanie po co ulga w ogóle była w Polskim Ładzie wprowadzona oraz czy jej likwidacja faktycznie jest zgodna z celami wskazywanymi przez ustawodawcę.
Powyżej wskazałem główne pozytywne i negatywne zmiany dla podatników związane z nowelizacją Polskiego Ładu. Na koniec, chciałbym jednak chociaż w punktach wymienić inne, także znaczące założenia nowelizacji:
- zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek (art. 31c ustawy PIT)
- zmiana zasad stosowania przez płatników kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – wprowadzony art. 31b do ustawy PIT
- uchylenie mechanizmu przedłużenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy w trakcie 2022 r. – uchylenie art. 53a ustawy PIT.
- zmiana terminu wprowadzenia obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych w formie elektronicznej i przesyłania ich do urzędu skarbowego
- zwolnienie od podatku dochodowego przychodów z zasiłku macierzyńskiego
- zmiana wysokości kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, od którego zależy prawo rodzica lub opiekuna prawnego do preferencji podatkowych
- obniżenie stawki podatku w formie ryczałtu z ustawy PIT dla: tzw. małych umów cywilnoprawnych do 200 zł.
- obniżenie z 100% na 75% podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą
Podsumowując…
Jak widzicie, istotnych zmian podatkowych w 2022 roku jest tak wiele i ogłaszane są tak często, że łamy niniejszego bloga wypełnione są na razie tematyką wyłącznie podatkową. Warto podkreślić, że – choć zmiany mają wejść w życie od 1 lipca br. – ich obowiązywanie ma mieć moc wsteczną.
Niższa stawka PIT i inne zmiany poprawiające sytuację podatników mają bowiem obowiązywać za cały rok 2022. Dla tych, dla których zmiany te okazałyby się niekorzystne ma natomiast istnieć możliwość wyboru regulacji dotychczasowych (Polskiego Ładu w wersji obowiązującej od 1 stycznia).
Oznacza to jednak, że księgowi będą musieli analizować i porównywać już trzeci stan prawny w kontekście przychodów z roku bieżącego (wcześniej bowiem Polski Ład zakładał, że jeśli korzystniejsze będą dla podatnika przepisy obowiązujące w 2021 roku to będzie on mógł prowadzić rachunki wg tych właśnie zasad).
To wszystko, wraz z faktem że omawiana dziś zmiana jest zmianą przede wszystkim przepisów dot. PIT, a zatem spodziewamy się niedługo także noweli ustawy o CIT, sprawia, że o podatkach i kolejnych wersjach zmian do Polskiego Ładu na pewno jeszcze na tym blogu usłyszycie.
A zatem, stay tunned!
Piotr Owczarek
adwokat
Przyda Ci się: Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw
Słowa kluczowe: podatek dochodowy od osób fizycznych, Polski Ład, zmiany podatkowe 2022r.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }